Rouw en ruzie: dit wil je je kinderen niet aan doen!

Rouw en ruzie: twee verschrikkelijke woorden die we het liefst niet al te vaak horen. Helaas zijn er nog steeds veel kinderen die hier wel mee te maken hebben. Uit onderzoek van uitvaartverzekeraar Nuvema blijkt dat ruim een kwart van de gescheiden ouders met minderjarige kinderen niet naar de uitvaart van zijn of haar ex gaat. Soms willen ze niet. Andere keren worden ze gedwongen door de familie van hun ex-partner. Ik kan alleen maar denken: wie let er dan op de kinderen? Tijd om er eens dieper in te duiken.

Als mensen geen kinderen hebben dan zou 55% van de ondervraagden niet naar de uitvaart van de ex-partner gaan. Zijn er meerderjarige kinderen dan geldt dit voor 36%. Hebben de ex-partners minderjarige kinderen samen, dan besluit toch nog 27% thuis te blijven. Al dan niet gedwongen. De voornaamste reden om niet te gaan is, omdat ze simpelweg de behoefte niet hebben. Het voorkomen van spanningen met de ex-schoonfamilie en eventuele nieuwe partner worden ook geopperd. Van de ouders die zeggen dat ze wegblijven, vind ik het persoonlijk ook erg egoïstisch. Denk je dan echt niet aan het verdriet dat je kinderen hebben? Zij verliezen toch hun vader of moeder. Wie moet hun troosten?

Na scheiding nog contact met je ex?
Uit cijfers van het CBS blijkt dat inmiddels zo’n 40% van de huwelijken strandt; in iets meer dan de helft van de gevallen (in 2016 ging het om 56%) waren hier kinderen bij betrokken. Van die ex-partners blijft maar 5% ook echt vrienden (best weinig als je beseft dat je ook een hele tijd erg gelukkig met elkaar bent geweest; je trouwt tenslotte niet voor niets). Bijna de helft van de exen spreekt elkaar niet meer. Tja, dat je dan ook geen behoefte hebt om naar zijn of haar afscheid te gaan, dat snap ik wel.

Moet je naar de uitvaart van je ex?
Heb je kinderen schuif dan je emoties aan de kant en doe wat goed voor hun is. Stichting Achter de Regenboog zegt: “Het verdriet van je zoon of dochter moet door de hele omgeving erkend worden. Een kind wil gewoon zijn vader of moeder bij zich hebben op een crematie of begrafenis. Het liefst zo dichtbij mogelijk.”

Zit de familie van mijn ex wel op mijn aanwezigheid te wachten?
Als je twijfelt of de familie van je ex wel op jouw komst zit te wachten, dan is het goed om vooraf contact te leggen. Zo kun je peilen of je aanwezigheid wel gewenst is. Is er te veel spanning, schakel dan een tussenpersoon in. Willen ze niet dat je bij je kinderen zit, zoek dan naar een compromis. Misschien vinden ze het goed dat je wel achterin de zaal zit en kun je een begeleider voor je kinderen regelen. Iemand waarbij je kind(eren) zich prettig voelt.

Straks krijgen we nog ruzie op de uitvaart…
Levert het hele gebeuren zoveel spanningen op – omdat de familie van de ex-partner het absoluut niet wil – en dreigt een uitbarsting op de uitvaart? Dan wordt het afgeraden om te gaan. Je wil niet dat die extra waas van narigheid om de uitvaart heen blijft hangen. Die is niet alleen bedoeld om te rouwen, maar ook om terug te kijken op iemands leven.

Hoe kan ik mijn kinderen steunen als ik niet bij de uitvaart van mijn ex mag zijn?
Zorg in dat geval dat je in de buurt staat. Desnoods op de parkeerplaats. Natuurlijk vertel je dat tegen je zoon of dochter, zodat die weet dat je voor hem of haar klaar staat. Had je zelf ook graag afscheid genomen en krijg je die mogelijkheid niet? Benut dan de tijd dat je op je kinderen wacht om een brief te schrijven waarin je echt alles van je afschrijft. (Kun je natuurlijk ook op een later moment doen.) Begraaf die brief, houd je eigen dienst – bijvoorbeeld op een later moment samen met je kinderen – zodat ook jij het een plekje kunt geven.

Waar moet ik opletten bij mijn kinderen?
Volgens Stichting Achter de Regenboog rouwen kinderen van gescheiden ouders anders. “Ze kunnen hun rouw vaak minder goed delen met de overlevende ouder. En vaak ook niet goed met de familie van de overleden vader of moeder. Er zijn vaak loyaliteitsconflicten. Dit bemoeilijkt het rouwproces, waardoor het kind er alleen voor komt te staan.” De uitvaart blijft echter een belangrijk ritueel voor de verwerking. Het is dus aan iedereen om dit zo normaal mogelijk te laten verlopen voor de kinderen. (Knopen we dit tussen de oren mensen? Eigenbelang en emoties aan de kant, denk aan de kids). Wat ook belangrijk is, is dat je het verdriet van je zoon of dochter blijft erkennen. Toch hoef je niet te doen alsof er nooit spanningen waren tussen de ouders. Erken de complexiteit; leg uit dat je het ondanks de ruzies uit het verleden ook erg vindt dat vader of moeder dood is.

Tip van een kind van gescheiden ouders:
“Zoek professionele hulp. Het is moeilijk om dit als kind alleen te verwerken. Helemaal als kind van gescheiden ouders. Je moet er niet alleen over leren praten, maar ook mee leren omgaan. Nu ben ik 33 en gaat het beter. Maar dat komt ook omdat ik op latere leeftijd alsnog hulp heb gezocht. Ik had dat graag destijds afgedwongen”, aldus Anne, die op haar zeventiende haar vader dood vond samen met haar jongere broertje en zusje. Haar moeder was wel bij de uitvaart, maar raadde Anne aan om vooral door te gaan met haar leven.

Nu denk je misschien ‘je moet het wel heel bont gemaakt hebben om als ex-partner niet op de uitvaart te mogen komen’. Nou, dat valt wel mee. Lees maar eens de interviews op de site van Nuvema met vrouwen die het meemaakten. De kinderen van Paulien – destijds 4, 6 en 8 jaar – stonden zonder hun moeder bij de kist van hun vader. De schoonfamilie van haar ex verbood haar erbij te zijn. De zoon van Maud moest zelfs via-via horen dat er een rouwadvertentie van zijn vader in het lokale sufferdje stond. De crematie was al achter de rug. Bizar toch…

Foto begrafenis van Shutterstock.

Twijfel jij over je kinderwens?