Documentaire over Ruigoord; kunstenaarsdorp dat het anders doet

Kunstenaarsdorp Ruigoord is een dorp dat de gemeenschap inzet om dingen anders te doen dan het systeem eigenlijk toelaat. In de jaren zeventig werd het dorpje gekraakt door hippies. Vijftig jaar later is het de oudste culturele vrijplaats van Nederland; een toevluchtsoord van kunstenaars, dromers en vrijdenkers, als een oase van verwondering ingeklemd tussen haven en industrie. De Amsterdamse energietransitie bedreigt het voortbestaan van het dorp. Daar is nu de documentaire Ruigoord: een kosmisch lek van gemaakt. Het volgt de bewoners in hun strijd voor het behoud. Te kijken vanavond – donderdag 5 juni – om 22.20 uur op NPO2 en NPO Start. Ik deel de docu over Ruigoord, omdat ik het altijd verfrissend vind om te zien hoe anderen leven.

Acteur Daniël Boissevain schreef het boek Het magische kind – mijn jeugd in Ruigoord.

Ruigoord docu Peter Wingender

De documentaire Ruigoord: een kosmisch lek is geregisseerd door Peter Wingender. Hij vertelt in het persbericht over de docu: “We leven in een tijd waarin elke vierkante meter lijkt te moeten bijdragen aan economisch rendement. Of het nu gaat om stadsontwikkeling of de natuur, er is steeds minder ruimte voor experiment, rust en creativiteit. Ruigoord is een symbool van wat er verloren gaat als we dat toestaan. Het is belangrijk om de vrije ruimte te koesteren, omdat het de bron is van innovatie en menselijke expressie. Peter Wingender maakte eerder Puck & Hans: Made in Holland (2019), Hiv hiv hoera (2013), Klasgenoten van Anne Frank (2009) en de series Redders op zee (2023) en De meldkamer (2016-2020). Tevens bedacht en produceerde hij de serie Paradijsvogels (1992-1996).

Documentaire Ruigoord: Een kosmisch lek

In Ruigoord: Een kosmisch lek portretteert Peter Wingender door middel van observatie het kunstenaarsdorp en haar bewoners. Ooit was Ruigoord een eiland in het IJ, ergens tussen IJmuiden en Amsterdam. Na de inpoldering wordt het een boerengemeenschap. In 1964 besluit de gemeente Amsterdam om de Afrikahaven te ontwikkelen. Ruigoord moet daarvoor wijken en het dorp zou worden gesloopt.Vrijdenkers uit Amsterdam krijgen hier lucht van en blokkeren de toegangsweg. Onder leiding van Gerben Hellinga en Hans Plomp kraken ze Ruigoord. In de huisjes trekken kunstenaars, hippies en dwarsdenkers die allerlei evenementen en culturele manifestaties organiseren waar publiek uit binnen- en buitenland op af komt.

Voortbestaan bedreigd

De oprukkende industrie en haven hebben het kunstenaarsdorp al meerdere keren in haar voortbestaan bedreigd, maar iedere keer wist het zich te redden van de uitbreidingsplannen van Amsterdam. De Ruigoorders dichten de magie van hun dorp dan ook toe aan een ‘kosmisch lek’. Maardoor de energietransitie lijkt het doek nu echt te vallen voor Ruigoord. Want nabijgelegen olietanks gaan gebruikt worden voor opslag voor groene waterstof waardoor Ruigoord in de gevarenzone komt te liggen. Of zal de bijzondere plek ook dit keer weer weten te overleven? De film biedt een kijkje in de keuken van een dorp dat de gemeenschap inzet om dingen anders te doen dan het systeem eigenlijk toelaat.

Docu Ruigoord terugkijken

Ruigoord: een kosmisch lek, donderdag 5 juni, 22.20 uur, VPRO, NPO 2 en NPO Start. Wil je dit vanuit België of een ander land (dan Nederland) doen, gebruik dan een VPN. Hier de uitleg over kijken buiten Nederland. Meer interessante documentaires van de afgelopen tijd, denk aan: 

Foto: VPRO Smarthouse

Twijfel jij over je kinderwens?

juni 5, 2025 /