Basisschool kiezen: hoe én wanneer?

De juiste basisschool kiezen voor jouw kind, is één van de uitdagingen waar jonge ouders mee te maken krijgen. Als ik ouders in mijn omgeving mag geloven, is ‘hoe kies ik de juiste basisschol’ nog niet eens de belangrijkste vraag. ‘Wanneer start ik met de zoektocht naar de juiste basisschool voor mijn kind’ is volgens hen veel belangrijker. Dat heeft de hoogste prioriteit. Zoonlief mag dan pas 2,5 zijn; ik heb al heel wat opmerkingen gekregen over het feit dat hij nog nergens is ingeschreven. Tijd om daar verandering in te brengen.

Ik ben zelf opgegroeid in een dorp. Mijn ouders maakten zich niet druk om de schoolkeuze. Dat deed eigenlijk geen enkele ouder. Niet vreemd, want voor de andere basisscholen moest je toch al snel acht tot tien kilometer rijden. Alleen als het op het dorpsschooltje niet goed ging – en dan heb ik het niet zozeer over het onderwijs, maar meer over pesten – merkte je dat kinderen afscheid namen.

Jenaplan, Dalton of de basisschool op het dorp?

Wij zijn recent in het dorpje Sambeek gaan wonen. Ze hebben hier nog steeds een eigen basisschool. Alleen kan ik in het naburige – grotere – Boxmeer ook nog eens kiezen uit tal van scholen. En zo zit ik met een rijtje van vijf, waarbij er qua afstand eentje voor mij afvalt. Nog vier te gaan dus, waarbij ik wat betreft de basisschool kan kiezen uit openbaar, Jenaplan en zelfs Dalton onderwijs. Juist…

Nu kan ik eenvoudig voor het dorpsschooltje kiezen, maar juist het feit dat er wat te kiezen valt, vind ik ook fijn. We kunnen dan op zoek gaan naar het type onderwijs, waarvan wij denken dat het het beste bij ons kind past. Die band met het dorp – die ik wel belangrijk vind – is er sowieso, dankzij de kinderopvang en het verenigingsleven. Zo hebben ze hier bijvoorbeeld een heel actieve vereniging voor de kinderen en vanaf vijf jaar mag-ie ook op voetbal.

Digitaal vergelijken via Scholenopdekaart.nl

Als je jonge ouders spreekt, zijn ze allemaal ‘druk, druk, druk’. Om de scholen te bezoeken, moet je tijd vrij maken in je agenda. Toch kun je de eerste selectie al in de avonduurtjes doen. Via scholenopdekaart.nl kun je namelijk maximaal vijf scholen met elkaar vergelijken. Je krijgt dan een overzicht van algemene kenmerken (zoals het aantal leerlingen), organisatie (zoals schooltijd), maar ook resultaten en waardering.

Wat hier zo fijn aan is, is dat meteen een aantal vooroordelen worden weggenomen. Zo dacht ik dat het dorpsschooltje klein was, terwijl ze qua leerlingenaantal maar ietsje lager zitten dan het Dalton-onderwijs. En als ik het aantal Jenaplan zie, moet ik wel even schrikken. Loopt mijn kleine mannetje daar straks tussen zóveel kinderen? Het profiel van de school zegt me niet zoveel. Daarvoor is het denk ik belangrijk om een bezoek aan de scholen te brengen. Hoe er gescoord wordt bij de eindtoets én wat de onderwijsinspectie vindt, zijn daarnaast natuurlijk ook interessante zaken om vooraf al eens te bekijken.

Voorbereiding op het bezoek aan basisschool

Dat je basisscholen digitaal kunt vergelijken, maakt het makkelijker om te kiezen voor een bepaalde basisschool. Daarnaast kom je ook beter beslagen ten ijs tijdens het eerste schoolbezoek. Waar je zonder voorbereiding waarschijnlijk wordt overdonderd door het type onderwijs en wat ze belangrijk vinden. Daar heb je nu al een beeld gekregen van het profiel van de school en de kernwaarden die zij hebben. Je kunt daar op doorvragen, zodat je een beter beeld krijgt en ook kunt peilen of dit bij jouw zoon of dochter past. Misschien zijn er ook al wat vooroordelen weggenomen, waardoor je het daar niet meer over hoeft te hebben. Vooroordelen brengen tenslotte wel iets negatiefs met zich mee en daar kan je gesprekspartner soms (onbewust) wat kribbig op reageren.

Ik ben zelf ook benieuwd naar hoe het gesprek op de basisschool zelf gaat. Wij gaan het binnenkort ervaren. Maar wat ik daarbij wel belangrijk vind, is dat ik een goed beeld krijg van de faciliteiten. Ik wil niet alleen in het directiekantoortje, de lerarenkantine of een lokaal naar een verhaal over de school luisteren; ik wil het ook ervaren. Het liefst zelfs onder schooltijd, zodat je de dynamiek kunt voelen en de sfeer kunt proeven. Daar maak ik graag tijd voor. Uiteindelijk zit je kind toch minimaal acht jaar op deze school. Zo is de overgang naar de basisschool toch echt een nieuwe fase.

Mag een basisschool mijn kind weigeren?

Een basisschool kiezen, is gelukt… Maar kan een school je kind ook weigeren? Ik denk dat iedere ouder wel kan beamen dat er de wildste verhalen rond gaan. Ieder kind heeft recht op onderwijs, maar dat wil niet automatisch zeggen dat hij naar de school van jouw keuze mag. Een school kan vol zitten of een wijkbeleid hebben. Ook als je kind nog niet zindelijk is, of als je niet achter de godsdienst of levensbeschouwing van de school staat, mag de basisschool jouw kind weigeren.

Een openbare basisschool mag een kind alleen weigeren als er geen plaats is. De gemeente moet er dan voor zorgen dat de leerling op een andere openbare school terecht kan. Om dit te voorkomen, werken scholen met wachtlijsten. Lijsten die steeds sneller vollopen, omdat ouders steeds vroeger een schoolkeuze maken voor hun kind. Tot slot dus de tip: denkt niet ‘het duurt nog wel even voor hij of zij naar school moet’, maar start nu al met je oriëntatie.

Fotootje van schooljongetje via Shutterstock.

Twijfel jij over je kinderwens?