Nederlandse vrouw gemiddeld 29,9 jaar bij geboorte eerste kind

Nederlandse vrouw is gemiddeld 29,9 jaar bij geboorte eerste kind, dat heeft het CBS vandaag bekendgemaakt. In totaal kregen 75,5 duizend vrouwen in 2018 hun eerste kindje. Vrouwen zijn dus niet alleen ouder op het moment dat ze een kindje krijgen; we krijgen ook minder kinderen.

Zelf had ik deze stijging van 29,8 in 2017 naar 29,9 in 2018 wel zien aankomen. In mijn boek De twijfelmoeder ga ik daar dieper op in. Er zijn namelijk tal van redenen waarom vrouwen anno 2019 twijfelen aan het feit of ze wel of geen kinderen willen. Maar voor ik daar verder op in ga: laten we eerst eens in de cijfers duiken.

UPDATE: midden juni 2019 is bekendgemaakt dat de leeftijd waarop mannen hun eerste kind krijgen ook gestegen is. Mannen zijn gemiddeld 32,7 jaar. Bij de geboorte van hun kind (ongeacht of het hun eerste, tweede etc.) is zijn mannen gemiddeld 34,2 jaar. Klik hier om het bericht ‘Mannen zijn 32,7 jaar als ze eerste keer vader worden’ te lezen.

Leeftijd moeder geboorte eerste kind

Als je kijkt na de na-oorloogse jaren dan waren vrouwen in 1958 gemiddeld 25,9 jaar toen ze hun eerste kindje kregen. Dat daalde tot begin jaren zeventig tot 24,3 jaar. Vanaf dat moment is de gemiddelde leeftijd gestegen tot ruim 29 jaar. Net na de eeuwwisseling is dat een tijdje stabiel gebleven op 29,4 jaar. Vanaf 2014 is daar dus alweer een half jaartje bijgekomen en waren vrouwen in 2018 dus gemiddeld 29,9 jaar toen ze hun eerste kindje kregen.

Minder nieuwe moeders in 2018

In totaal werden 75,5 duizend vrouwen in 2018 voor het eerst moeder. Dat waren er in 2013 nog 79,5 duizend en in 2008 zelfs 83 duizend. Daarbij zie je een verandering in leeftijd. Volgens het CBS werden er ongeveer 35 duizend vrouwen tussen de 20 en 30 jaar in 2018 voor het eerst moeder. Dat waren er in 2013 nog vijf duizend meer. Kijk je naar vrouwen van 40-45 jaar dan is dat 1,983 duizend, dat is ietsje minder dan de 1,993 duizend in 2013. Kijk je naar percentages dan is het ook interessant om te zien hoeveel vrouwen er in totaal eigenlijk moeder zijn. Zo was begin 2010 nog 19 procent van de 25-jarigen moeder; begin 2019 gold dat nog maar voor 14 procent van de Nederlandse dames. In 2010 was bijna 49 procent van de dertigjarigen moeder, begin 2019 is dat nog steeds ruim 47 procent.

Bijna helft dertigjarigen moeder

Tja, en als dan bijna de helft van je leeftijdsgenoten moeder is – in het geval van dertigjarigen – dan is het niet vreemd dat je zelf begint te twijfelen, omdat je bijvoorbeeld echt nog niet aan kinderen moet denken. Dat is ook wat ik het meeste terug hoor in mijn Facebook-groep Twijfel over kinderwens: vrouwen voelen zich alleen met hun twijfel, omdat er al zoveel vrouwen in hun omgeving kinderen hebben. In mijn boek De twijfelmoeder ga ik daar verder op in.

Worden minder kinderen geboren

Kijk je naar het totaal aantal kinderen dat wordt geboren, dan zie je dat dit er steeds minder zijn. In 2018 zijn er 168,5 duizend kinderen geboren, dat zijn er ruim duizend minder dan in 2017. Dat was het eerste jaar – sinds midden jaren tachtig – dat er minder dan 170 duizend kinderen werden geboren. Het gaat dus niet alleen om minder eerste kinderen, maar zeker ook over minder tweede en volgende kinderen.

Internationale ontwikkeling

Internationaal zie je deze ontwikkeling ook; in vrijwel alle landen van de Europese Unie waren nieuwe moeders in 2017 ouder dan in 2013. Nederland staat op plaats 6 als je kijkt naar de gemiddelde leeftijd van de moeder bij de geboorte van het eerste kind. Italië is met 31,1 koploper, gevolgd door Spanje (30,9), Luxemburg (30,8), Griekenland (30,4) en Ierland (30,3). In die landen is het gemiddelde net als in Nederland gestegen. Bulgaarse en Roemeense vrouwen zijn het jongste. In Bulgarije krijgt een vrouw gemiddeld bij 26,1 jaar haar eerste, in Roemenië is dat 26,5 jaar.

Verklaring voor stijging

Het CBS heeft de cijfers samengevoegd tot een overzichtelijke video (zie onder aan dit blogbericht), waarbij socioloog Tanja Traag uitleg geeft. Zo vertelt ze dat net na de Tweede Wereldoorlog de welvaart heel snel toe nam. “Het inkomen van de man was voldoende voor een heel gezin en vrouwen hoefde het krijgen van kinderen daardoor niet uit te stellen. Begin jaren zeventig deed de anticonceptie zijn intrede, waardoor vrouwen het timen van de geboorte van hun eerste kind beter konden beïnvloeden. Daarnaast waren vrouwen ook steeds hoger opgeleid en gingen steeds meer deelnemen aan het arbeidsproces. Dat leidde er toe dat vrouwen het krijgen van kinderen langer en langer gingen uitstellen.”

Zoveel factoren invloed

De redenen die sociologe Traag aanhaalt, klinken natuurlijk heel algemeen. Daarom neem ik jullie mee in mijn verhaal (ik heb het gemiddelde tenslotte mede omhoog gebracht) én de factoren die ik verder om me heen zie. Toen ik op mijn 21^ste mijn hbo-diploma journalistiek haalde, was ik één van de jongste. Ik ging vervolgens aan het werk. Wilde mijn diploma verzilveren met een mooie carrière. Om vervolgens ook te verlangen naar een verre reis. Daarmee volgde ik misschien een omgekeerd pad, want je ziet nu natuurlijk dat jongeren vaak voor een reis kiezen na het halen van hun diploma en dan voor hun carrière gaan. De wereld ligt aan je voeten, daar moet je van profiteren: dat lijkt het devies voor twintigers. Huisje, boompje, beestje – daar ben je toch helemaal niet mee bezig? Als je een week keihard hebt gewerkt, dan wil je in het weekend even alle spanning van je af feesten of gewoon gezellig borrelen met vrienden.

Wil wel, maar…

Aan de andere kant zie ik ook de worsteling met de tijd waarin we leven. Doordat onze focus eerst op studie, carrière en, of de wereld ontdekken ligt, zijn we steeds langer single. Dan kun je dus wel op jonge leeftijd een gezinnetje willen stichten, maar dan dient er toch eerst een partner te zijn met wie je die volgende stap wilt (of durft te) zetten. Aan de andere kant is er de overspannen huizenmarkt, waarbij het voor starters alles behalve makkelijk is om een gezinswoning te kopen. Zelfs het klimaat – waar nu zoveel over te doen is – kan een reden zijn om bewuster na te denken over het feit of je wel of geen kinderen wil.

Meer lezen

Wil je daar nu meer over weten, lees dan mijn boek De twijfelmoeder. Hierin beschrijf ik de verschillende factoren waarom vrouwen anno 2019 twijfelen over hun kinderwens. Dat doe ik aan de hand van onderzoeken, observaties en tal van interviews met professionals en ervaringsdeskundigen.